W dniach 26-27 września 2024 r. w Ustroniu odbyła się konferencja „Mapy Numeryczne w Górnictwie”, poświęcona cyfrowej transformacji branży oraz ochronie terenów górniczych. Organizatorem wydarzenia był Wydział Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej oraz Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Konferencja odbyła się pod patronatem Ministerstwa Przemysłu, Wyższego Urzędu Górniczego oraz naukowym patronatem prof. dr hab. inż. Krzysztofa Galosa, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz Głównego Geologa Kraju. Zachęcamy do zapoznania się z pełną galerią wydarzenia.
Obrady otworzył Dziekan Wydziału Górnictwa, prof. dr hab. inż. Krzysztof Filipowicz, a list do uczestników skierowała Dyrektor Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, prof. Dr hab. Inż. Magda Wdowin.
W wydarzeniu wzięło udział ponad sto osób, w tym geolodzy, geodeci oraz górnicy z KGHM, JSW, PGG, PGE, LW Bogdanka, Węglokoks Kraj i Kopalni Kłodawa oraz , czołowi eksperci i przedstawiciele świata nauki z AGH, Politechniki Śląskiej, Politechniki Wrocławskiej oraz Uniwersytetu Śląskiego i Wyższego Urzędu Górniczego.
Celem spotkania była wymiana doświadczeń oraz prezentacja najlepszych praktyk wspierających transformację cyfrową całego sektora, co ma kluczowe znaczenie w kontekście globalnych trendów dekarbonizacji. Uczestnicy podkreślili znaczenie cyfryzacji w zarządzaniu zasobami mineralnymi oraz ochronie terenów górniczych, a także przedstawili przykłady zastosowań nowoczesnych technologii w monitorowaniu procesów górniczych oraz minimalizacji ryzyka osiadania gruntu.
Kluczowym punktem konferencji był „DynGOSP Info Day”, konsultacje branżowe w ramach projektu badawczego realizowanego przez konsorcjum Ministerstwa Aktywów Państwowych, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Instytutu Techniki Górniczej KOMAG oraz Południowego Koncernu Węglowego. Celem projektu jest stworzenie systemu informatycznego, który umożliwi dynamiczne zarządzanie popytem, podażą oraz logistyką węgla kamiennego w kontekście zmian energetycznych. To największe przedsięwzięcie badawcze w polskim górnictwie od trzech dekad jest realizowane w ramach programu NCBiR GOSPOSTRATEG IX i ma na celu zapewnienie stabilności energetycznej kraju poprzez optymalizację procesów wydobywczych i logistycznych.
Obrady oraz panele dyskusyjne stanowiły platformę dla przedstawicieli wszystkich spółek górniczych, którzy wspólnie z Ministrem Krzysztofem Galosem dyskutowali o intensywnych pracach nad nowelizacją ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Minister Galos podkreślił, że konferencja „Mapy Numeryczne w Górnictwie” stanowi ważną przestrzeń do wymiany wiedzy między naukowcami, przedstawicielami przemysłu oraz decydentami.
Adrian Brol z Polskiej Grupy Górniczej zaznaczył, że istnieje pilna potrzeba wsparcia PGG w dialogu z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska (RDOŚ), aby zharmonizować działania dotyczące ochrony środowiska oraz eksploatacji zasobów. Daria Kucharczyk-Kwaśniewska z Południowego Koncernu Węglowego oraz Jerzy Majchrzak z Jastrzębskiej Spółki Węglowej podkreślili istotność dyskusji z Głównym Geologiem Kraju w kontekście pojawiających się problemów związanych z uzgadnianiem decyzji środowiskowych koncesji „2020” decydujących o przyszłości górnictwa w Polsce.
Zbigniew Jagodziński z PGE w swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie współpracy z samorządami w planowaniu likwidacji kopalń, aby proces ten przebiegał zgodnie z lokalnymi potrzebami i oczekiwaniami społeczności. Dodał, że zintegrowane podejście do zarządzania zasobami mineralnymi będzie kluczowe dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju sektora.
Podczas dyskusji przedstawiciele przemysłu zaproponowali Ministrowi Galosowi rozważenie uruchomienia w nowym prawie koncesji likwidacyjno-wydobywczej, mającej być pragmatycznym kompromisem między wymaganiami organizacji ekologicznych a możliwościami przedsiębiorców w okresie przechodzenia do technicznej likwidacji zakładów górniczych. Zwrócono uwagę na konieczność realistycznego podejścia do norm środowiskowych, które w obecnym kształcie uniemożliwiają prowadzenie zakładów górniczych w okresie ich likwidacji. Istnieje obawa, że dalsze zaostrzenie norm może doprowadzić do sytuacji, w której techniczna likwidacja kopalń stanie się prawnie niemożliwa, a realny koszt rewitalizacji terenów pogórniczych obciąży lokalne społeczności na długie lata.
Racjonalna gospodarka złożem wymaga znalezienia balansu pomiędzy potrzebą ochrony środowiska a zabezpieczeniem warunków techniczno-ekonomicznych przedsiębiorców, wszystko w celu zabezpieczenia interesów społecznych mieszkańców regionów górniczych. Właściwie zaplanowane procesy transformacji powinny uwzględniać bezpieczeństwo społeczne mieszkańców terenów po górniczych, zapewniając im odpowiednie wsparcie infrastrukturalne i społeczne. Tylko poprzez wspólne uzgadnianie zasad i norm możliwe będzie osiągnięcie harmonii między ochroną środowiska a rozwojem lokalnych społeczności – zauważył kończąc dyskusje prowadzący obrady dr inż. Artur Dyczko z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.
Konferencja „Mapy Numeryczne 2024” podkreśliła rolę cyfrowych innowacji w dekarbonizacji i transformacji energetycznej, promując najlepsze praktyki w zarządzaniu zasobami mineralnymi. Wydarzenie stanowiło istotną platformę do wymiany wiedzy i doświadczeń między naukowcami, przedstawicielami przemysłu oraz decydentami, którzy wspólnie pracują nad przyszłością polskiego górnictwa.
Więcej informacji na temat programu oraz szczegółowych tematów sesji można znaleźć na podstronie konferencji.